W ostatnich dniach polską opinię publiczna zszokowały tezy prof. Barbary Engelking, która w wypowiedzi medialnej celowo fałszowała historyczny obraz relacji narodu polskiego z żydowskim w czasie II wojny światowej. Przedstawiony pogląd, że naród polski niewiele zrobił dla ratowania Żydów, oraz że Żydzi zawiedli się na Polakach bardziej niż na Niemcach, nie ma oparcia w faktach i wiarygodnych źródłach, a jego jedynym celem jest manipulacja historią, a przede wszystkim szkalowanie narodu i państwa polskiego. Na szczęście istnieją jeszcze wiarygodne dowody i są ludzie – świadkowie tamtych czasów i ich przekazy.

Wydawałoby się, że powszechnie znane i udowodnione fakty winny być uznawane także przez osoby z cenzusem naukowym:

• to niemieckie państwo podjęło decyzję o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”, czyli o całkowitej zagładzie narodu żydowskiego i konsekwentnie ją realizowało;
• to Niemcy stworzyli obozy koncentracyjne, w których eksterminowali naród żydowski oraz inne (wg swego uznania rasowo gorsze);
• to Niemcy zorganizowali nieludzkie getta dla ludności żydowskiej i wywozili ją na śmierć do obozów koncentracyjnych;
• to Niemcy organizowali łapanki i zbiorowe mordy Żydów;
• to Niemcy stygmatyzowali ludność żydowską gwiazdami Dawida.

Z drugiej strony to właśnie Polacy, w swojej zdecydowanej większości, starali się ratować Żydów. Tak szeroko okazywana pomoc spowodowała, że tylko w Polsce za pomaganie Żydom groziła zbiorowa kara śmierci i ta nieludzka praktyka była powszechnie stosowana – Ulmowie nie są wyjątkiem, tylko przykładem.

Niesienie pomocy Żydom przez Polaków wymagało heroizmu, podjęcia ryzyka zagłady własnej rodziny – i Polacy się na to decydowali. Bez takiego bohaterstwa Żydzi w okupowanej Polsce nie mieliby żadnych szans przeżycia, a liczba uratowanych jest znaczna.

To jest wiedza udokumentowana i w Polsce powszechnie znana.

W takiej sytuacji twierdzenie o większym zagrożeniu dla Żydów ze strony Polaków niż Niemców jest absurdalne, kłamliwe i celowo wprowadza w błąd opinię publiczną zwłaszcza za granicą, gdzie realia panujące na ziemiach polskich pod niemiecką okupacją nie są znane.

Czy uciekający z obozów, transportów, gett Żydzi mogli liczyć na pomoc Niemców: żołnierzy Wermachtu, SS, Gestapo, policjantów i urzędników niemieckich?  Jedyną szansą przeżycia była pomoc Polaków.

Nie można zapominać o wypowiedzi prof. Engelking sprzed lat: „…dla Polaków to była po prostu kwestia biologiczna, naturalna – śmierć jak śmierć, a dla Żydów to była tragedia, to było dramatyczne doświadczenie, to była metafizyka…” Jest to tak ewidentny wyraz rasizmu i szowinizmu, że urąga cywilizowanej debacie. W całej twórczości autorki nie był to incydent odosobniony – przejawów antypolskich uprzedzeń znajdujemy w niej sporo.

Z tym większym ubolewaniem i oburzeniem społeczność skupiona w Akademickich Klubach Obywatelskich przyjęła oświadczenia części naukowców funkcjonujących w Polsce, a zwłaszcza Rady Naukowej Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, broniące skandalicznych i kłamliwych  wypowiedzi prof. Engelking. Przedkładanie solidarności korporacyjnej i koniunkturalizmu nad prawdę historyczną i rzetelność badań jest zdumiewające. Zastanawia też fakt, że historią zajmują się socjolodzy, którzy w manipulatorski sposób łamią zasady metodologii historii.

Zarówno premier polskiego rządu, jak minister edukacji i nauki mają pełne prawo moralne i ustawowe występować w obronie rzetelności i uczciwości badań, mają wręcz obowiązek odmawiać finansowania przez polskie państwo kłamliwych, nierzetelnych metodologicznie badań naukowych, z których wysnuwane przewrotne wnioski służą oczernianiu przed światową opinią publiczną dobrego imienia Polaków.

Minister ma także prawo inicjowania i finansowania badań nad prawdziwym obrazem zachowań Polaków wobec Żydów podczas wojny: tych chwalebnych i tych haniebnych – w realnych, zgodnych z wiedzą naukową proporcjach.

Dlatego wyrażamy Panu Ministrowi Przemysławowi Czarnkowi uznanie  za właściwą reakcję i deklarujemy wsparcie w jej urzeczywistnieniu.

prof. dr hab. Stanisław Mikołajczak – przewodniczący AKO Poznań
prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk – wiceprzewodniczący AKO Poznań
prof. dr hab. inż. Jan Tadeusz Duda – wiceprzewodniczący AKO Kraków
prof. dr hab. inż. Artur Świergiel – przewodniczący AKO Warszawa
prof. dr hab. Michał Seweryński – przewodniczący AKO Łódź
prof. dr hab. inż. Bolesław Pochopień – przewodniczący AKO Katowice
prof. dr hab. inż. Andrzej Stepnowski – przewodniczący AKO Gdańsk
dr hab. prof. UMCS Mirosław Szumiło – przewodniczący AKO Lublin
prof. dr hab. Małgorzata Suświłło – przewodnicząca AKO Olsztyn
dr hab. Jacek Piszczek – przewodniczący AKO Toruń
prof. dr hab. Mariusz Orion Jędrysek – przewodniczący AKO Wrocław
dr hab. prof. US Piotr Briks – przewodniczący AKO Szczecin

Poznań, Warszawa, Kraków, Katowice, Łódź, Lublin. Gdańsk, Toruń, Wrocław, Olsztyn, Szczecin, 3 maja 2023