W imieniu społeczności skupionej w Akademickich Klubach Obywatelskich i sympatyków Klubów, działając w poczuciu odpowiedzialności za Kraj, wzywamy Rząd i Parlament Rzeczypospolitej do kontynuowania dzieła reformy wymiaru sprawiedliwości. Jednocześnie stwierdzamy, że z perspektywy obywatelskiej dzieło to będzie udane, jeżeli:

• obywatelom zostanie zapewnione prawo do rozpoznania sprawy przez niezawisły sąd i w rozsądnym czasie. Oznacza to konieczność reformy procedur cywilnej i karnej, wsparcie pozasądowych metod rozwiązywania sporów, a także zagwarantowania obywatelom, których nie stać na skorzystanie z profesjonalnego zastępstwa procesowego, dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej na etapie przedprocesowym i procesowym, przy czym Państwo Polskie nie może przerzucać kosztów pomocy prawnej w całości lub części na profesjonalnych pełnomocników.
• nowe przepisy wzmocnią realizację konstytucyjnej zasady trójpodziału władz, uniemożliwiając władzy sądowniczej próby przejęcia kompetencji parlamentu lub rządu, zaś władzy wykonawczej – ingerencję w funkcjonowanie sądów w sposób, który mógłby być odebrany jako próba administracyjnego wpływania na orzecznictwo sędziów.
• reforma zapewni istnienie mechanizmu kontroli i równowagi władz, zapobiegającego upolitycznieniu sądownictwa, jak również przekształcenia się go we władzę pozostającą poza wszelką kontrolą – rządzącą się własnymi prawami i odpowiadającą wyłącznie przed Bogiem i Historią. Zdecydowanie opowiadamy się za istnieniem i sprawnym działaniem Izby Dyscyplinarnej wolnej od nacisków politycznych, ale stanowczo eliminującej zachowania naganne poszczególnych sędziów.

Rozumiemy konieczność uzdrowienia najpierw struktury sądownictwa, zwłaszcza organów naczelnych i ich wzajemnych relacji i kompetencji, ale równocześnie oczekujemy zintensyfikowanych działań zdecydowanie poprawiających orzecznictwo w sądach rejonowych i okręgowych, zwłaszcza skrócenia czasu trwania procesu sądowego i godnego traktowania podsądnych.

Oczekujemy także stanowczego stanowiska władz państwowych w stosunku do władz Unii Europejskiej we wszystkich aspektach wymiaru sprawiedliwości w Polsce, które są wyłączone spod jej jurysdykcji.

Wierzymy głęboko, że przedstawicielom władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej zależy na pomyślności Rzeczypospolitej, i że będą oni w stanie wznieść się ponad bieżące spory polityczne i wspólnie pracować dla Jej dobra. Tylko wtedy możliwe będzie stworzenie systemu, w którym wymiar sprawiedliwości ponownie odzyska zaufanie obywateli, a sądy będą orzekać wedle ustaw i sumienia, wolne od politycznego wpływu. Zaufanie do wymiaru sprawiedliwości, zwłaszcza do sądów, jest jednym z najważniejszych czynników kształtujących demokrację oraz szacunek i przywiązanie do swojego państwa.

Przewodniczący Akademickich Klubów Obywatelskich:
prof. dr hab. Stanisław Mikołajczak – Poznań
prof. dr hab. inż. Artur Świergiel – Warszawa
prof. dr hab. Bogusław Dopart – Kraków
prof. dr hab. Michał Seweryński – Łódź
prof. dr hab. inż. Andrzej Stepnowski – Gdańsk
prof. dr hab. inż. Bolesław Pochopień – Katowice
prof. dr hab. Waldemar Paruch – Lublin
prof. dr hab. Jacek Piszczek – Toruń
prof. dr hab. Małgorzata Suświłło – Olsztyn

Poznań… Olsztyn, 21.12.2019 r.