…II Rzeczpospolita, napadnięta przez Niemcy i Związek Sowiecki, nie była w stanie obronić niepodległości. Ostatecznie w latach 1944–1945 dostała się pod okupację sowiecką, usankcjonowaną następnie w formie państwa satelickiego Moskwy. Jako uzasadnienie porzucenia myśli o niepodległości potraktowane zostało wówczas nie tylko przekonanie o niemożności skutecznej jej obrony w warunkach geopolitycznych roku 1945, ale także hasło postępu. Jak to ujął jeden z ideologów tej grupy inteligencji, „sowieckimi kolbami nauczymy ludność tego kraju myśleć racjonalnie, bez alienacji”. Przyjęcie kategorii marksistowskich, uznawanych za wzorzec postępu, w kraju tak „zacofanym”, wrogo nastawionym w masie swego społeczeństwa wobec komunizmu, wymagało wsparcia zewnętrznego z kraju przodującego postępu, dodatkowo dysponującego odpowiednią siłą („sowieckimi kolbami”). Sławiony w 1945 roku postęp sowiecki według modelu Józefa Stalina okazał się jednak ostatecznie ślepym zaułkiem modernizacji… Cały tekst tutaj.