W 1822 roku Adam Mickiewicz opublikował Ballady i romanse, dzieło, które zapoczątkowało w Polsce Romantyzm. W roku 2022 przypada dwusetna rocznica tego wydarzenia: proponujemy, by rok ten ogłosić Rokiem Polskiego Romantyzmu.
Rola, jaką odegrał polski Romantyzm, jest nie do przecenienia, zarówno ze względu na literaturę, kulturę, jak i tożsamość narodową. Bez utworów Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Maurycego Mochnackiego, Antoniego Malczewskiego, Seweryna Goszczyńskiego, Wincentego Pola, Teofila Lenartowicza, Kornela Ujejskiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Aleksandra Fredry, Cypriana Norwida i tylu innych polska kultura byłaby o wiele uboższa, jeśli w ogóle by przetrwała w kształcie, jaki znamy, bądź w jakimkolwiek kształcie. Czy powstałyby niektóre dzieła Bolesława Prusa, Henryka Sienkiewicza, Elizy Orzeszkowej, Stanisława Wyspiańskiego? Czy bez Dziadów i Pana Tadeusza, Sonetów krymskich i Liryków lozańskich Adama Mickiewicza polski język brzmiałby tak samo? Ile spektakli teatralnych, filmów by nie powstało? To Romantyzm wprowadził literaturę polską do grona czołowych literatur europejskich – co przyniosło jej spektakularne sukcesy: liczne przekłady i dwie Nagrody Nobla w początkach w. XX. To Romantyzm stworzył wielką muzykę i sztukę polską – dzieła Chopina i Moniuszki, malarstwo Michałowskiego i Matejki; to Romantyzm stworzył nowoczesną myśl humanistyczną, polityczną, cywilizacyjną.
Kolejną kwestią jest narodowo- i państwowotwórcza rola polskiego Romantyzmu. Czy, gdyby go nie było, albo gdyby był inny, powstałyby Legiony Józefa Piłsudskiego, dokonałoby się zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej, wydarzyło się powstanie warszawskie? Czyje pieśni śpiewałoby wojsko polskie, gdyby nie było wierszy pomniejszych romantyków, często powstańców listopadowych, takich jak Stefan Garczyński, Konstanty Gaszyński, Antoni Gorecki, Maurycy Gosławski, Franciszek Kowalski, Dominik Magnuszewski, Wincenty Pol, Rajnold Suchodolski? Czy śpiewalibyśmy po dziś dzień Boże, coś Polskę, hymn z roku 1816, którego ostateczną wymowę ukształtował patriotyzm epoki międzypowstaniowej?
Poza wielką literaturą, patriotyzmem i walecznością, poza apologią wolności, poczuciem honoru, ideami ofiarności, wierności i dumy narodowej, istnieje jeszcze wiele innych powodów, dla których Romantyzm zasługuje na uczczenie w dwusetną rocznicę jego rozpoczęcia w roku 1822., gdy wydany został I tom Poezji największego geniusza tamtego okresu, Adama Mickiewicza.
Rok Romantyzmu nie tylko pozwoli przywrócić naszej pamięci romantyczne idee, literaturę piękną i wartości, jakie stworzył lub potwierdził ten okres, ale także zmobilizuje wielu z nas do ponownego przypomnienia sobie, odtworzenia i przemyślenia tego, co nam pozostawił. Obchody jubileuszu mogą także zachęcić do większej dbałości o to bezcenne dziedzictwo.
W imieniu Zarządów Akademickich Klubów Obywatelskich
im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego:
prof. dr hab. Stanisław Mikołajczak – Przewodniczący AKO Poznań
prof. dr hab. Bogusław Dopart – Przewodniczący AKO Kraków
prof. dr hab. inż. Artur Świergiel – Przewodniczący AKO Warszawa
prof. dr hab. Michał Seweryński – Przewodniczący AKO Łódź
prof. dr hab. inż. Bolesław Pochopień – Przewodniczący AKO Katowice
prof. dr hab. inż. Andrzej Stepnowski – Przewodniczący AKO Gdańsk
prof. dr hab. Waldemar Paruch – Przewodniczący AKO Lublin
prof. dr hab. Małgorzata Suświłło – Przewodnicząca AKO Olsztyn
dr hab. Jacek Piszczek – Przewodniczący AKO Toruń
prof. dr hab. Mariusz Orion Jędrysek – Przewodniczący AKO Wrocław
Poznań… Wrocław, 04.05.2021 r